Tekneyle uzun yolculuğa çıkmak; denizin sonsuz maviliğine açılmak, ufka doğru süzülmek ve rüzgarın tenine çarpmasını hissetmek demek. Ancak deniz yolculuğu sadece romantik hayallerle ilerleyen bir serüven değil, ciddi bir hazırlık ve bilgi gerektiren bir deneyim. Çünkü deniz hata kabul etmez.
Tekneyle yolculuğa çıkmadan önce tekne bakımı, hava durumu, güvenlik önlemleri, yiyecek stoklaması ve rota planlaması gibi birçok detayı düşünmeniz gerekiyor. Denizde her an yeni bir sürprizle karşılaşabilirsiniz ama doğru planlamayla her duruma hazırlıklı olabilirsiniz.
Teknenin genel bakımı ve hazırlık süreci
Tekneyle uzun yolculuğa çıkmadan önce tam anlamıyla her şey hazır olmalı. Teknede gerçekleşecek küçük bir arıza bile açık denizde büyük bir kabusa dönüşebilir. O yüzden yola çıkmadan önce belirli kontrolleri yapmanız gerekiyor.
Motor ve yakıt sistemi: Teknenin kalbi motordur ve tüm kontrollerini yapmak gerekir. Yağ seviyesini düzenli olarak kontrol edin ve yağ değişimini ihmal etmeyin. Yakıt filtrelerini temizleyin ve gerekirse değiştirin. Hortumlar ve kayışlar zamanla aşınabilir, bunları kontrol edip gerekirse yedeklerini yanında bulundurun. Yeterli yakıtın olduğundan emin olun ve uzun yolculuklar için ilave yakıt bidonları taşımayı unutmayın. Ayrıca yakıt deposunun temiz ve tortusuz olduğundan da emin olun. Uzun süre kullanılmayan yakıt filtreleri tıkanabilir.
Elektrik sistemi: Teknenin aküleri, şarj sistemi ve kabloları sağlam olmalı. Aküler, uzun yolculuklarda en büyük destekçilerdendir, bu yüzden kapasitelerini test edin. Alternatör ve güneş panelleri gibi enerji kaynaklarının düzgün çalıştığından emin olun. Acil durumlar için bir jeneratör veya yedek akü taşımak da iyi bir fikir.
Güverte ve gövde: Teknenin su kesimi, gövdesi ve güvertesi uzun yolculuk öncesi detaylı bir kontrolden geçmeli. Gövdede çatlaklar, su sızıntıları veya aşınma olup olmadığını kontrol edin. Sintine pompalarının çalışır durumda olduğundan emin olun ve su sızdırmazlığını test edin. Gerekirse gövdeyi temizleyin ve antifouling boya uygulaması yaparak yosunlanmayı önleyin.
Demir ve bağlama ekipmanları: Güvenli bir demirleme için zincir ve çıpanın sağlam olması şart. Halatlarının aşınmış olup olmadığını kontrol edin ve her ihtimale karşı yedek halatlar bulundurun. Demirleme vinci düzgün çalışıyor mu? Acil durumlar için ikinci bir demir ve ekstra halatlar bulundurmak sizi büyük sorunlardan kurtarabilir.
Sintine ve su tahliye sistemleri: Sintine pompalarının çalıştığını test edin. Manuel ve otomatik sintine pompalarının temiz olduğundan ve gerektiğinde devreye girdiğinden emin olun. Tıkanmış bir sintine pompası, su tahliye edemediğinde büyük problemlere yol açar.
Yelkenli tekneler için yelken ve donanım kontrolleri: Eğer yelkenli tekneniz varsa yelkenlerin sağlam ve yırtıksız olup olmadığını kontrol edin. Halatlar ve makaralar iyi durumda mı? Vinçler düzgün çalışıyor mu? Direk ve ıskotaları detaylı incelemek denizde karşılaşacağınız olası sorunları en aza indirir.
Aydınlatma ve navigasyon ekipmanları: Fenerler, seyir lambaları ve işaret ışıklarının sağlam olup olmadığını test edin. Gece veya sisli havalarda iyi bir aydınlatma hayat kurtarır.
Hava durumunu takip edin ve rota planlaması yapın
Denizde neler olacağı her an değişebilir ama hazırlıklı olmakta fayda var. Tekneyle uzun yolculuğa çıkmadan önce hava durumuna göre rota planlaması yapılabilir.
Hava durumunu takip edin: Denizcilik için özel hava tahmin uygulamalarını kullanın. Rüzgar yönü, dalga yüksekliği, akıntılar ve olası fırtınalar hakkında bilgi sahibi olun. Hava tahminlerini birden fazla kaynaktan kontrol edin. Uzun vadeli hava durumu tahminlerine de göz atın.
Rotanızı belirleyin: Gideceğiniz yerleri, mola noktalarını ve olası sığınakları önceden planlayın. Rota üzerinde marinaların, limanların ve doğal sığınakların konumlarını öğrenin.
Alternatif güzergah belirleyin: Deniz her zaman sürprizlere açıktır. Hava beklenmedik şekilde kötüleşirse veya teknik bir sorun yaşarsanız, sığınabileceğiniz limanları ve güvenli bölgeleri önceden belirleyin. Her zaman B planınız olsun.
Kağıt harita bulundurun: Teknoloji her zaman çalışmayabilir. GPS cihazlarının bozulması veya sinyal kaybı durumunda kağıt haritalar hayat kurtarıcıdır. Bölgenin deniz haritalarını da yanınızda taşıyın.
Deniz trafiğini kontrol edin: Rota üzerindeki ticari gemi yollarını, balıkçılık alanlarını ve özel koruma bölgelerini bilmek de güvenliğinizi arttırın.
Gece seyri yapacaksanız ekstra önlem alın: Gece seyri, gündüz yolculuğuna göre daha dikkat ve hazırlık gerektirir. Işıkların çalıştığını kontrol edin, gece görüş dürbünü bulundurun ve yorgunlukla mücadele etmek için iyi bir dinlenme planı yapın.
Güvenlik ekipmanlarını kontrol edin
Deniz, güzellikleri kadar tehlikeleriyle de tanınır. Uzun bir yolculuk öncesi güvenlik en önemli konulardan biridir. Sorunlar her an ortaya çıkabilir, bu yüzden her şeyin eksiksiz ve işlevsel olduğundan emin olmanız gerekir.
Can yelekleri ve can salı: Denizde güvenliğini sağlayacak ilk ekipmanlardan biri can yeleğidir. Teknedeki herkesin kendisine uygun, doğru boyutlarda can yeleği bulundurması şart. Can yeleği boğulma riskini en aza indiren en etkili ekipmandır ve denize düşen birini hemen görünür kılacak yansıtıcı özelliklere sahip olmalıdır. Can salı tekneye bir şey olduğunda, teknenin batması durumunda sizi güvende tutacak önemli bir ekipmandır. Yedekte sağlam bir can salı bulundurmak gerekiyor.
Telsiz ve acil durum sinyal cihazları (EPIRB, PLB): Telsiz denizde iletişim kurmanın temel aracıdır. Hem acil durumlarda hem de normal seyir sırasında kullanılabilir. GPS destekli acil durum sinyal cihazları (EPIRB – Emergency Position Indicating Radio Beacon) ve kişisel sinyal cihazları (PLB – Personal Locator Beacon) ise hayat kurtarıcıdır. EPIRB denizde kaybolduğunuzda yerinizi tespit etmek için kullanılır ve suya düştüğünüz an otomatik olarak çalışır. PLB ise kişisel acil durum sinyali göndererek yardım çağırır. Bu cihazlar özellikle uzakta ve açık denizde sizi bulmaya yardımcı olur.
Yangın söndürücüler: Teknede yangın riski her zaman vardır çünkü hem motor bölgesi hem de mutfak alanı yanıcı maddelerle doludur. Yangın söndürücülerin mutfak, motor odası ve ana güverte gibi her bölmede bulunması gerekir. Yangın söndürücünün doğru tipte (katı, sıvı veya gaz yangınları için uygun) olduğundan ve son kullanma tarihinin geçmediğinden emin olun.
İlkyardım çantası ve temel tıbbi malzemeler: Her zaman tam donanımlı bir ilkyardım çantanız olsun. İlkyardım çantasında denizde olası yaralanmalar, zehirlenmeler, alerjik reaksiyonlar, deniz tutması gibi durumlar için gerekli olan tüm malzemeleri içermesi gerekir. Güneş yanıkları ve sıvı kaybı gibi durumlar için de yardımcı olabilecek ilaçlar, sargı bezleri, antiseptikler ve ağrı kesiciler mutlaka çantanızda olmalı. Uzun yolculuklarda yanınıza özel reçeteli ilaçlar da almayı unutmayın.
Duman alarmları ve karbonmonoksit dedektörleri: Teknede kullanılan bazı ekipmanlar, karbonmonoksit gibi zararlı gazların yayılmasına yol açar. Özellikle motor odası ve ocakların bulunduğu alanlarda karbonmonoksit dedektörlerinin bulunması hayati önem taşır. Yangın riski nedeniyle duman alarmları da yerleştirilmelidir.
Yedek parçalar ve araç gereçler: Yola çıkmadan önce teknenin herhangi bir bölümünün arızalanması durumunda kullanabileceğiniz yedek parçalar taşımalısınız. Kürek, pompa, elektrikli el aletleri gibi acil durumlarda işinize yarayacak ekipmanlar, hem işinizi kolaylaştırır hem de sorunları büyümeden çözmenizi sağlar. Teknenin küçük arızalarını hızlıca çözebilecek temel tamir kitleri taşımanız da iyi bir fikirdir.
Yiyecek ve su stoklamak önemli
Denizde markete ulaşmak mümkün değildir. Bu yüzden yiyecek ve su stoklamak yolculuğun en önemli hazırlık aşamalarından biri. Yeterli erzak ve su, sağlığını korumak, enerjini yüksek tutmak ve yolculuğu güvenli şekilde tamamlamak için elzemdir.
Uzun ömürlü gıdalar seçin; konserve et, balık, sebze ve meyve gibi ürünler, açıldığında uzun süre bozulmaz ve hazır yemek imkanı sağlar. Fasulye, mercimek, nohut gibi kuru bakliyatlar hem besleyici hem de uzun süre saklanabilir. Taze sebze ve meyve almak yerine kuru sebze çorbaları da pratik bir seçenek olabilir. Kurutulmuş meyve ve kuruyemişler de yüksek enerji verir. hem atıştırmalık olarak kullanılabilir hem de pratik şekilde taşınabilir. Bunun yanı sıra kraker, bisküvi, cips gibi kuru gıdalar uzun süre dayanabilir ve yüksek enerji sağlar. Hazır kuru gıdalar da tercih edileceğiniz seçeneklerdendir. hızlıca bozulmayacak ve kolayca saklanabilecek dayanıklı yiyecekler seçmelisiniz. Su rezervlerinizi planlarken, günlük su ihtiyacınızı hesaplayarak, yedek su filtrelerinin yanı sıra bir su yapıcı (watermaker) bulundurabilirsiniz.
