Süveyş Kanalı’nda Ever Given adlı gemi çapraz bir şekilde karaya oturarak kanalda geçişlerin durmasına neden oldu. Kurtarma çalışmaları devam etse, kanalın devre dışı kalması sonucu geminin küresel ticarete verdiği zarar günde 9,6 milyar doları buldu.
Tayvanlı Evergreen Marine şirketi tarafından işletilen Ever Given adlı gemi, salı günü Mısır’da bulunan Süveyş Kanalı geçişi sırasında şiddetli rüzgâr ve kum fırtınası sebebiyle kontrolden çıkarak sürüklendi. Panama bandıralı gemi çapraz bir şekilde karaya oturdu.
Ever Given, dört futbol sahası uzunluğuyla dünyanın en büyük konteynır gemileri arasında yer alıyor. 200 bin tonluk gemi, 20 bin konteyner taşıma kapasitesine sahip. Ever Given kanalın güney ucunda bulunuyor. Ve kanalı her iki yönden kapatmış durumda.
Geminin pozisyonu sebebiyle trafiğe kapanan Kanal’ın açılması için hemen kurtarma operasyonları başlatıldı. 400 metre uzunluğundaki dev kuru yük gemisini kurtarma operasyonları günlerdir devam ediyor. Ancak bu operasyon günler ve hatta haftalar sürebilir. Bu da dünyanın en işlek ticaret yollarından birisi geçici olarak devre dışı kalmış olması anlamına geliyor.
Küresel ekonomiye etkisi
Süveyş Kanalı’nın her iki tarafında şimdiden 185’e yakın geminin geçiş için beklediği ve sıkışıklık oluştuğu bildiriliyor. Küresel denizcilikte gemilerin istatistiklerini tutan Lloyd’s List şirketine göre, kanalı her iki yönde tıkayan 400 metre uzunluğundaki dev gemi günlük tahmini 9.6 milyar dolar zarara yol açıyor. Bu miktar, kanalda batı yönündeki trafiğin günde 5.1 milyar dolar, doğu yönündeki trafiğin ise yaklaşık 4.5 milyar dolar değerinde olması üzerinden hesaplandı.
Doğu ile batı arasında hayati bir geçiş sağlayan su yolu boyunca yapılan ticarette saatte 400 milyon dolarlık (yaklaşık 3 milyar TL) bir kayba denk geliyor. Asya-Avrupa arasındaki ticaretin aksaması sebebiyle hammadde ve üretim zincirinde aksamaların yaşanması bekleniyor. Ayrıca petrol tankerlerinin de yollarına devam edememesi yüzünden petrol fiyatlarında da artış başladı bile.
Petrol analiz firması Vortexa’ya göre 13 milyon varil ham petrol taşıyan on tanker bu durumdan ciddi şekilde etkilenecek. Akabinde petrolün Avrupa’ya yolculuğu 15 gün gecikecek. Geminin kanalı kapatmasından bir gün sonra bile fiyatlara yüzde 7 zam geldi.
Kurtarma çalışmaları
Geminin teknik bakımını üstlenen Bernhard Schulte Shipmanagement (BSM) şirketi, Süveyş Kanalı etrafında süren kurtarma çalışmalarına dokuz römork gönderdi. BSM’nin paylaştığı bilgilere göre, şu anda bir kepçe geminin baş tarafında karaya oturduğu yeri karadan kazıyor. Römorkorlar ise çekerek ve iterek gemiyi serbest bırakmaya çalışıyorlar.
Yine geminin baş kısmında karaya oturduğu bölümden sıyrılabilmesi için sualtındaki kum ve tortular vakumlanarak çıkarılıyor. Geminin yükü ve yakıtı azaltılarak hafiflemesi ve suyun üzerinde yükselmesi sağlanmaya çalışılıyor. Yük eğer dengesiz şekilde indirilirse geminin ikiye bölünme riski var. Bu yüzden çalışmalar dikkatlice ilerliyor. Uzmanlar, bu işlemin için önce geminin dengesinin iyi hesaplanması gerektiği yönünde görüş bildirdi.
BSM, Perşembe sabahı yaptığı açıklamada, gemiyi hareket etme girişiminin başarısız olduğunu ve kısa süre içerisinde tekrar deneyeceklerini söyledi. BBC yapılan çalışmaları şu şekilde yansıttı:
