Suya her dalışta özgürlüğünüzü hissedecek, her kulaçta sınırlarınızı aşacaksınız. Master yüzücü olmak, fiziksel bir spordan öte bir mental yapılanma, yaşam boyu süren bir tutku ve hayallerin yolculuğu.
YAZI: Kadir Pirasoğlu
Genelde yüzme, sadece bir yaz aktivitesi olarak düşünülse de profesyonel ve master yüzücüler için çok daha fazlasını ifade ediyor. Birçoğumuz çocukluktan itibaren suyla haşır neşir olduk, kendiliğimizden ya da ebeveynlerimizin çabalarıyla yüzmeyi öğrendik. Şanslı bir kesimse kurslarla bu işi kurallarına göre öğrenme imkânı buldu.
Hayatımın farklı dönemlerinde dağcılık, koşu ve bisiklet gibi sporlarla ilgilenen biri olarak, 40 yaşından sonra kendime yeni bir meydan okuma arayışıyla yüzme sporuna yöneldim. Aslında bu yöneliş kardeşimle birlikte her yıl İstanbul Boğazı’nda düzenlenen Kıtalar Arası Yüzme Yarışı’na katılma isteğiyle oldu. Fakat bu yarışa belli bir kontenjanla katılım sağlandığı ve bu kontenjana girebilmek için ya komitenin düzenlediği havuz seçmelerinde 800 metreyi yaş grubu baraj derecesinin altında bir süreyle yüzmek ya da bir önceki Boğaz yarışını yine yaş grubu baraj derecesinin altında bir süreyle tamamlamış olmak gerekiyordu.
Biz yarışa ilk kez katılacağımız için 800 metre seçmelerine hazırlanmaktan başka şansımız yoktu. Ancak önceki sene yapılan derecelere baktığımızda seçmeleri geçmek için sadece düzenli yüzmek yeterli olmayacaktı. İşin tekniğini öğrenmek, belli bir program dahilinde yüzmek ve bol bol antrenman yapmak gerekiyordu.
MASTER YÜZME
Master yüzme kavramı hakkında her ne kadar daha önceden bilgim olsam da işin içine girince birçok şeyin farkına vardım. Öncelikle çocuklukla birlikte öğrenilen yüzmenin bizi sadece su üzerinde tuttuğunu, iyi bir yüzücü olmanın yüzme tekniğini geliştirerek mümkün olduğunu anladım. Master yüzücülük, yetişkinlerin yüzme sporunu aktif şekilde yapmaları ve yarışmalara katılmaları için tasarlanmış bir kategori. 25 yaş ve üzeri yüzücülerin yer aldığı bu kategori ömür boyu düzenli spor yapmak, sağlık ve sosyal bağları güçlendirmek için de harika bir fırsat sunuyor.
“Master yüzmek” için kâğıt üzerinde herhangi bir eğitime gerek olmasa da daha iyi bir teknikle yüzebilmek hedefiyle yollarımız Yüzme İdman Yurdu ve kurucu antrenörünü Taha Engin ile kesişti. Kendisi ve diğer antrenörlerden bu süreçte master yüzmeyle ilgili pek çok şey öğrenirken bir takımının parçası olmanın ve yüzmenin keyfine vardım. Öncelikle seviyemizin belirlendiği bir deneme dersinden sonra takım antrenmanlarında, kulvarımızdaki yerimizi alabilmek için bir ay kadar özel derslerle çalıştık. Bu eğitim sürecinde havuzda ayak vuruşu, kulaç atma, rotasyon gibi yüzmenin inceliklerini öğrenirken serbest yüzme, sırt üstü, kurbağalama gibi branşlar hakkında da ön bilgiler edindik. Artık takımla çalışmaya, kulvardaki yerimiz için hazırdık.
2023 Ekim ayında başladığımız takım antrenmanlarını 2024 Nisan ayının ortalarına kadar aralıksız sürdürdüm. Bisiklet antrenmanı sırasında geçirdiğim bir trafik kazası çalışmalarımı bir süre ertelememe neden olduğundan 2024 yılı Boğaziçi Kıtalar Arası Yüzme Yarışı seçmelerine katılamadım. Ama olsun, bu bir yolculuk ve çalışmalarımı sürdürüp önümüzdeki yıllar tekrar şansımı deneyeceğim.
MASTER YÜZÜCÜLÜĞÜN GEÇMİŞİ
Master yüzücülüğün kökenleri 1970’lere dayanıyor. İlk resmi master yüzme yarışması, 1971 yılında ABD’nin Amarillo, Teksas şehrinde düzenlenmiş. Bu organizasyon, her yaştan yetişkin yüzücüye yönelik bir yarışma ortamı sağladığı için büyük ilgi görmüş ve hızla popülerlik kazanmasını sağlamış. Bugün dünya genelinde 100 binlerce katılımcısı olan büyük bir topluluk. Dünyada master yüzme yarışmalarını düzenlemek ve yönetmek Uluslararası Yüzme Federasyonu’nun (FINA) inisiyatifinde bulunuyor ve 1986 yılından beri her iki senede bir, Dünya Master Yüzme Şampiyonaları düzenleniyor.
Türkiye’de ise master yüzme, 1990’ların sonlarında ve 2000’lerin başında popülerlik kazanmaya başlamış. İlk resmi master yüzme yarışmaları, Türkiye Yüzme Federasyonu’nun öncülüğünde düzenlenmiş. Bu dönemde master yüzücülere yönelik yarışmalar ve antrenman programları da oluşturulmaya başlanmış. Her yıl düzenlenen Türkiye Master Yüzme Şampiyonası, ülke genelindeki master yüzücüler için en önemli yarışmalardan biri. Farklı yaş gruplarında ve çeşitli yüzme stillerinde yapılan organizasyon rekabet imkânı sunduğu ve yüzücülerin seviyelerini ölçümlemeleri için büyük bir fırsat olduğu için sporcular arasında oldukça önemseniyor.
Ayrıca ülkemizde yapılan ve tarihi öneme sahip 30 Ağustos Çanakkale Boğazı Yüzme Yarışması, Meis-Kaş Açıkdeniz Yüzme Yarışması ilgiyle beklenen ikonik yarışların başında geliyor.
MOTİVASYON
Suyun her dalışta, mavi ferahlığın sizi sarmasıyla birlikte tüm dünya bir an için dursa da motivasyonu sürekli hale getirmek bazılarımız için zorlayıcı olabiliyor. Antrenörümüz Taha Engin, bu konuda “Motivasyon harekete geçirir. İnişli çıkışlıdır. Biz motivasyonu ateşi yakmak ya da bazen bu ateşin harını ayarlamak için kullanıyoruz. Sabah iş öncesi, akşam iş sonrası, kış soğuğunda, hava karanlığında gelip o suya girmek çok kolay bir şey değil. Oraya gelen bir yüzücü zaten işin büyük kısmını halletmiş oluyor. Bu konuda zaten biz şartları sağlıyoruz. Antrenman yapacak her sporcumuza karşılaştığı sorunlarda destek olup, bu sorunları çözmek için çalışıyoruz” diyor. Evet, önemli olan disiplinli ve hedef doğrultusunda çalışmaktan geçiyor.
Yüzmenin en büyük motivasyonu aslında hem beden hem de ruh sağlığına iyi geliyor olması. Doktorlar tarafından da tavsiye edilen yüzme, vücutta esneklik ve dengeyi artırırken stres ve anksiyeteyi azaltıyor. Su içinde olmanın rahatlatıcı bir etkisi bulunuyor. Yüzme, kalp ve damar sağlığına da iyi geliyor. Haftada birkaç kez yüzmek, hem fiziksel hem de mental olarak daha iyi hissetmenizi sağlıyor.
NASIL ANTRENMAN YAPMALI?
Taha Engin, antrenman programlarının sporcuların istekleri, hedefleri ve ihtiyaçlarına göre değiştiğini belirtiyor. “Öncelikle yüzme bilmeyen ya da tekniği eksik üyelerimize birebir özel dersle yüzme öğretiyoruz. Herkesin öğrenme şekli ve dili başka oluyor. Bazen suda korkan bireyler başka biriyle eğitim almaktan imtina ediyorlar. Biz de en faydalı ve hızlı yüzme öğretme metodu bu olduğu için birebir özel dersi tercih ediyoruz. Daha sonra ortalama 8-16 ders arasında bir yerde üyemizi takım antrenmanlarına alabiliyoruz. Takım antrenmanlarında da ilk amacımız yüzücümüzün Serbest, Sırtüstü, Kelebek ve Kurbağalama’dan oluşan dört yüzme tekniğini yüzebilmesi, çıkışları ve dönüşleri yapabilmesi. Her ay bir beceriyi yüzücümüze öğretiyoruz. Dört teknik yüzen ve çıkışları, dönüşleri yapabilen her sporcumuz da -Akış- adını verdiğimiz programlarımızı yüzüyor. Programlar daha önceden yarış ve hedeflere göre düzenlenen sezon planlamasına uygun bir şekilde yazılıyor. Bu konuda kişisel hedeflere göre yüzücülerimize haftalık antrenman sayıları ve yüzülecekse ekstra programları değişkenlik gösterebiliyor. “
Yüzmek için günümüzde pek çok imkân bulunuyor. Bir takımla çalışılabileceği gibi kendi başınıza da özel tesislerde ya da belediyelerin halka açık yüzme havuzları ve spor merkezlerinde yüzmeniz mümkün. Belediye tesisleri genellikle uygun fiyatlı veya ücretsiz olarak hizmet veriyor ve geniş kitlelere hitap ediyor. Özel işletmeler ise daha yüksek standartlarda hizmet ve olanaklar sağlayarak üyelerine konforlu ve lüks bir yüzme deneyimi yaşatmayı hedefliyor.
ÜLKEMİZDE DÜZENLENEN YARIŞLAR
Türkiye, zengin deniz kültürü ve geniş sahil şeridiyle yüzme sporuna oldukça elverişli bir ülkedir. Her yıl düzenlenen çeşitli yüzme yarışları hem yerli hem de yabancı sporcuların katılımıyla büyük ilgi görüyor. Bu yarışmalar, sporcuların yeteneklerini sergilemelerine ve Türkiye’nin yüzme sporundaki gelişimini göstermesine olanak tanıyor.
İstanbul Boğazı’nda düzenlenen ve dünya çapında üne sahip Boğaziçi Kıtalararası Yüzme Yarışı, her yıl temmuz ayında gerçekleşiyor. Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi tarafından organize edilen bu yarışta sporcular Asya’dan Avrupa’ya 6.5 kilometrelik bir parkurda yüzüyorlar. Türkiye Yüzme Federasyonu (TYF), yıl boyunca çeşitli ulusal ve uluslararası yüzme yarışmaları düzenliyor.
Ayrıca Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde düzenlenen açık su yüzme yarışları, yüzücülere doğayla iç içe olma ve farklı parkurlarda yüzme deneyimi yaşama imkânı sunuyor.
Çanakkale Boğazı Yüzme Yarışması, Uluslararası AquaChallenge Yüzme Şampiyonası, Challenge İstanbul gibi yarışlar bu etkinliklerin en bilinenleri ve katılımın yüksek olanları olarak dikkat çekiyor.
Master yüzücü olmak haber yazısı dergimizin Ağustos 2024 (201) sayımızda yayınlanmıştır.
