Denizde bir kazazedeyle karşılaştığınızda veya biri denize düştüğünde doğru adımları bilmek hayati önem taşır. Özellikle büyük teknelerde tek başınıza seyir yapıyorsanız, MOB manevrasını uygulayarak güvenli ve etkili bir kurtarma gerçekleştirebilirsiniz.
Her motoryat sahibi, biri denize düştüğünde yapılacakları bilir. Çevrede birileri varsa kazazedenin yerini göstermesini istersiniz, plotter’da MOB tuşuna basar, onlara bir can simidi atar ve tekneyi iyice yavaşlatarak geldiğiniz yoldan geri dönersiniz. Siz tekneyi rüzgâra karşı getirip kazazedenin üstüne yanal hareketle sürüklenmesini sağlarken mürettebattan birinin de kurtarma ekipmanını hazırlamasını isterseniz. Bu yanınızda yardım edecek birileri varken çok doğru bir süreç. Peki ya özellikle 50ft ve üzeri boy bir teknede tek kişiyseniz? Önceliğimiz düz bir hat üzerinde yavaşlarken plotter’da MOB (denize adam düştü) tuşuna basmak olurdu. Durduğunuzda kazazedenin arkanızda dümen suyunda olduğunu biliyorsunuz. Artık tekneyi döndürüp kazazedeye yöneltebilirsiniz. Net bir şekilde görebiliyorsanız, yüzü yukarı bakıyorsa, can yeleği giymişse ve nefes alacak konumdaysa, kulağa pek hoş gelmese de yardım istemeyi düşünün.
Kazazedeyi tekneye geri alırken zorlanma olasılığınız varsa VHF üzerindeki kırmızı DSC butonuna basın ve/veya sesli Mayday (yardım) çağrısı yapın. Sahil Güvenlik birçok soru soracaktır. Onlara kısaca bilmeleri gerekenleri söyleyin ve siz kazazedeyi güvenli bir konuma alırken beklemede kalmalarını isteyin. Bu noktada, tekneyi kazazedeye yöneltin, rüzgârüstünde ve yaklaşık iki tekne boyu uzağında konum alın, böylece kazazedeye borda yönünde sürüklenir ve teknenin kıç omuzluğu hizasına gelmesini sağlayabilirsiniz. Hareket edemez durumda olması dışında birçok kazazedenin size doğru yüzeceğini unutmayın ve bu sırada herhangi bir kurtarma ekipmanını hazırlayabileceğiniz zamanı baştan ayırın. Kazazede bordanıza geldiğinde onu elinizdeki imkânlardan birini kullanarak emniyete alın ve doğru konuma getirin; bir gönder, kement, can simidi veya kolayca bağlanıp çözülebildiği için bir emniyet halatı.
Emniyetle bağladığınızda, egzoz yüzüne üfleyebileceğinden kazazedeye yakın olan makineyi devreden çıkarın. Sizin kuvvetli, onların hafif olması durumu haricinde, dışarı çekmeniz bir hayli zor olacaktır, bu nedenle denizdeki kişiyi yüzme merdivenine yaklaştırmaya çalışın. Bunu başaramazsanız bir ayak desteği oluşturmak için bir ip merdiveni veya doblin aldığınız bir halatı koçboynuzuna donatın. Daha büyük teknelerde kazazedeyi yukarı kaldırabileceğiniz hidrolik pasareliniz veya dikey hareketli yüzme platformu bile olabilir. Dışarı çekemezseniz emniyette olduklarından emin olun ve telsize dönerek yardım isteyin.
1. Hareketlerinizde öncelikleri belirleyin
Kazazede (usturmaça) siz dümendeyken sancak taraftan denize düşüyor. Yavaşlayın ve düz rotada kalın, böylece kazazede dümen suyunuzda kalacaktır. Plotter’daki MOB butonuna basın.
2. Acil durum çağrısı yapın
Durun ve gözünüz kazazedenin üstündeyken tekneyi döndürün. Yüzleri yukarıda ve can yelekleri çalışsa bile VHF DSC üzerindeki MOB tuşuna basın veya yardım (Mayday) çağrısı yapın. Elinizde daima hazır bir kart olsun.
3. Tekneyi konumlandırın
Dümen suyunuzda geri dönün ve tekneyi rüzgâra karşı konuma getirin, böylece kazazedeye borda yönünde sürüklenirsiniz. Kontrollerin her kullanımı tekneyi yavaşlatacağından hassas olun.
4. Dümeni bırakın
Dümeni ne zaman bırakmanız gerektiğini kestirmek önemlidir ve teknenin boyutları ve sürüklenmenin süratine bağlıdır. Biz iki metre kadar mesafe kaldığında bıraktık, böylece havuzluktan bir gönder ve emniyet halatı alabilecektik.
5. Kazazedeyi bağlayın
Bordaya geldiğinde bir tür emniyet halatı kullanarak kazazedeyi bağlayın. Yüzeyde kalmakta zorluk yaşıyorlarsa siz tekneye alma hazırlığı yaparken bir can simidi verin.
6. Kazazedeyi tekneye alın
Kazazede yardım edecek güçteyse yüzme merdiveni tekneye almanın en hızlı yoludur. Böyle değilse kullanabileceğiniz ne varsa kullanın (pasarella gibi) veya VHF’e dönerek yardım çağırın.
Tek kişiyle denizden adam kurtarma yazısı Ocak 2025’te 205 sayılı dergimizde yayınlanmıştır.
