Drone yeni yüzyılın en eğlenceli oyuncakları arasında yerini aldı. Teknedeyken gezdiğiniz, gördüğünüz yerleri ve güzel anlarınızı drone’la kayda almak isteyebilirsiniz. Peki bu eğlencenin kâbusa dönmemesi için teknede drone uçurmak konusunda nelere dikkat etmelisiniz?
Drone için lisans gerekiyor mu?
Ağırlığı 500gr ve üstü drone uçuranların Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü İnsansız Hava Aracı Kayıt Sistemi’ne kayıt olması zorunluluğu bulunuyor. Pilot lisansı kaydı bireysel bir işlem ve Türk sivil havacılık kurallarına göre, 500gr’ın üzerinde insansız hava aracı (İHA-Drone) kullanan herkesin bu sisteme kayıt olması gerekiyor. Ağırlığı 500gr’ın üzerinde olan ticari İHA kullanımı için eğitim gerekliliği de bulunuyor. Eğer istenirse hobi amaçlı bireysel kullanım için de bu eğitim alınabiliyor.
Drone uçurma kuralları nedir?
Pek çok kural var; uçuş talimat ve kuralları Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından belirleniyor ve bunları takip etmek gerekiyor. Drone’ununuz 25kg’dan hafif (genellikle öyledir) ve bir kamerası varsa dikkat edilecek en önemli nokta kalabalık toplulukların ya da kalabalık bölgelerin 150m’den yakınında, araçların, binaların yakınında uçuş yapılmaması gerektiği. Drone her zaman görüş mesafenizde olmalı ve uçuşa yasak bölgelerde uçurulmamalıdır. Böyle bir uçuşun tespiti halinde para cezası veriliyor ve savcılığa sevk ediliyorsunuz.
Uçuşa yasak bir bölgede olduğumu nasıl bilebilirim?
Uçuşa yasak bölgeler havaalanları, askeri bölgeler, nükleer enerji santralleri veya hapishaneler olabileceği gibi, kuş koruma alanları ve paraşüt iniş bölgeleri de olabilir. Türkiye’de geçerli olan uygulama askeri alanlarla havalimanlarına 100 metre yakınında ve uçak iniş kalkış rotalarında drone kullanımı yasaktır. Bu bölgeler haricinde eğer ticari bir uçuş yapılacaksa şehirlerde valilikten, ilçelerde ise kaymakamlıktan izin almak gerekiyor. Ancak bu bölgeler değişiklik gösterebiliyor; bir uçuş gösterisi sırasında bölge kısa süreli olarak uçuşa kapatılabiliyor. Bu nedenle valilik, kaymakamlık gibi yerel mülk amirleri tarafından yapılan güncel duyuruları takip etmek gerekiyor.
Mesafe sınırları nedir?
Oldukça basit… Kendinizden 500m daha uzak mesafede olmayacak, yükseklik olarak da 400m’yi geçmeyecek (uçak gibi hava araçlarının 500ft altında uçmaları, iniş ve kalkış haricinde yasaktır. 400ft kuralı en az 100ft’lik bir pay bırakıyor). Ölçü birimlerindeki farka da dikkatinizi çekelim (yükseklik için feet, mesafe için metre kullanılıyor); bu havacılıkta da böyle kullanılıyor. Dünya genelinde drone uçuşlarını kısıtlayan yasal yönetmelikler resmi olarak bazı ülkelerde olsa da Türkiye’de şu anda uygulanmıyor.
Sigorta gerekiyor mu?
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), Türk hava sahasında ticari amaçlı kullanılan drone’lar için sigorta şartı arıyor. Kişisel kullanım ve hobi amaçlı kullanılan ve sivil havacılık kanunlarına uygun olmayan 500gr ağırlığının altındaki drone’lara ise sigorta yapılmıyor. Sigortalanma işlemi uçakla aynı şekilde yapılıyor. Drone’lara iki çeşit sigorta teminatı yapılabiliyor. İlki, hem drone’un kendisini hem de üçüncü şahıslara zarar vermesi durumunda maddi ve manevi oluşabilecek hasarları kapsıyor. Diğeriyse sadece drone’un üçüncü şahıslara zarar vermesi durumunda maddi ve manevi oluşabilecek hasarları karşılıyor. Eğer ticari amaçla uçuruyorsanız zorunlu ve her durumda da şiddetle tavsiye ediliyor.
Teknede kullanmak kolay mı?
DJI Phantom gibi modern drone’lar son derece dengeli ve uçurulmaları kolay. En önemli sorun alanın dar olması; dikkatle ve havanın sakin olduğu bir günde geniş, düz bir güneşlenme minderinden kalkış ve iniş yapmak mümkün. Aslında çoğu tekne sahibi araçlarını elden kaldırarak gene inişte elleriyle tutuyorlar. Ancak süratle dönen pervanelerden doğabilecek tehlikeye karşı kullanıcılar özellikle uyarılıyor.
Kalkış için özel ipuçları var mı?
Var, ama tavsiye edilen bir yöntem olmadığından risk size ait! Hem kendinizin, hem de çevrenizdekilerin gözlerini etkin bir şekilde koruyacak gözlük takın; gözlüğü olmayanları teknenin içine gönderin. Drone’u uçurmadan önce her zaman başınızın üzerinde tutun ve tekneyi durdurun. Çoğu drone’da pozisyon sabitleyici gelişmiş GPS’ler bulunur. Bu, havaya top atmaya benzemiyor; drone’u bıraktığınızda kumandayla emir gelene kadar araç ileri doğru hareket etmez, havada asılı kalır.
İniş nasıl oluyor?
İlk önce karada, drone’u kolaylıkla indirebileceğiniz bir yerde pratik yapın. Teknede ise önce tekneyi durdurun, drone’u hemen başınızın üzerinde havada asılı bırakın ve arkası size bakacak şekilde döndürün. Böylece sağ/sol oryantasyonu kumandayla aynı olacaktır. Yavaşça geriye, kendinize doğru hareket ettirip, ellerinizi kaldırarak sıkı bir şekilde tutun ve motorları durdurun.
Güvenlik ekipmanı olarak ne kullanmalıyım?
Hem siz, hem de çevrenizdekiler için en önemlisi gözlerin korunması. Kanatlar dönerken göze verebilecekleri ciddi zararı ne kadar vurgulasak az. Eğer ticari bir kullanıcıysanız ayrıca bir ilk yardım kiti, bir yangın söndürücü ve bir üzgar ölçer bulundurmalısınız. Bunların hepsini bulundurmak eğlence amaçlı kullanım için de akıllıca olur.
Drone’umu yurtdışına götürüp kullanabilir miyim?
Her ülkenin kendine göre yönetmelikleri bulunuyor. Ayrıca havayolu firmalarını farklı kuralları oluyor. Çoğu drone’lara izin verse de, lityum piller yüzünden bazıları drone’ları almıyor. Yurtdışına çıkmadan hem ülkelerin hem de havayollarının uygulamaları hakkında bilgi almak gerekiyor. MBY
